In dit onderzoek hebben we 12 Nederlandse opleiders van psychiatrische assistentiehonden geïnterviewd. Als onderzoekers hebben we vragen gesteld over de doelen en missies van deze organisaties, de kosten om bij deze organisaties een hond op te leiden en belangrijke factoren bij het accepteren van aanvragen en de training.
Verreweg de meeste organisaties noemden doelen of een missie gericht op participatie, zelfredzaamheid en toekomstperspectief. De meeste organisaties zagen een toekomst voor hun cliënten samen met hun assistentiehond, dus dat de cliënten samen met de assistentiehond een mooie toekomst tegemoet gaan, met bijvoorbeeld een opleiding, sociaal leven en misschien zelfs werk in het vooruitzicht. Een enkele noemde juist dat een leven waarin de hond niet meer nodig was als het doel.
Veel organisaties noemden hun eigen organisatiekenmerken die zij als uniek zagen en anders dan bij andere opleiders. Hoewel de nadruk soms net ergens anders werd gelegd, zagen wij als onderzoekers hier ook veel overeenkomsten. Zo noemden organisaties bijvoorbeeld dat zij het belangrijk vonden om met gekwalificeerde opleiders te werken. Maatwerk, laagdrempeligheid en sociaal contact waren voor een aantal organisaties ook belangrijke uitgangspunten.
Bij drie organisaties waren kosten een belangrijk uitgangspunt en dan met name het goedkoper aanbieden van kwalitatief goede hulp. De totale kosten van alle organisaties varieerden tussen grofweg 5.000 en 40.000 euro, maar lagen meestal rond de 20.000 euro. Organisaties verschillen in wat bij deze prijs inbegrepen zit (denk aan nazorg of hercertificering). Tot slot verschillen organisaties ook in of ze een pakket met een bepaalde prijs aanbieden of losse lessen.
Sommige organisaties starten pas met een traject als de financiering rond is. Organisaties waarbij dat niet zo is, zien hoe erg het financieringsproces soms mentaal drukt op hun cliënten. Voor sommige organisaties lijkt de financiering makkelijker te worden, door grotere bekendheid van psychiatrische assistentiehonden. Andere organisaties zien juist dat het lastiger wordt en noemen de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep op 22 februari 2024 als mogelijke reden.
De mentale problematiek van de cliënt, hulpvraag en praktische zaken als woonomgeving en het welzijn van de hond spelen een rol bij het accepteren van een aanvraag. Interessant is dat bij de zwaarwegende criteria vaker de combinatie van cursist èn de organisatie zelf worden genoemd. Waar de algemene criteria nog redelijk objectief te scoren lijken of af te vinken zijn, lijkt het alsof een aantal van de zwaarwegende criteria subjectiever zijn. Dit maakt het lastig en minder transparant om na te gaan wat nou precies de doorslag geeft bij het accepteren van een aanvraag en starten van een traject.
Veel organisaties benadrukten het belang van tijd en het proces in het ontwikkelen van een succesvolle samenwerking tussen hond en cliënt. Uiteindelijk zien zij een positieve ontwikkeling bij hun cliënten. Met name de participatie in de samenleving wordt hierbij genoemd. Dit kan echter wel even duren, de meeste organisaties noemen hier een termijn tussen de 6 maanden en 1 jaar.
